సెక్యూరిటీస్ అండ్ ఎక్స్ఛేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా (సెబి) చేపట్టిన ఫైనాన్షియల్ లిటరసీ ఇనిషియేటివ్
ప్రాథమిక ఆర్థిక విద్య:
ప్రాథమిక ఆర్థిక విద్య కోసం సెబి క్రింది కార్యక్రమాలను చేపట్టింది:
- ప్రజలకు ఆర్థిక విద్యను అందించడానికి రిసోర్స్ పర్సన్స్ ప్రోగ్రామ్ ద్వారా ఆర్థిక విద్య. సెబి ద్వారా శిక్షణ పొందిన మరియు ఆర్.పి. లుగా (జిల్లాలలో) ఎంప్యానెల్ చేయబడి స్థానిక భాషలో ఉచిత వర్క్‌షాప్‌లను నిర్వహించగల మరియు గౌరవ వేతనం పొందే అర్హులైన వ్యక్తులు. ఫైనాన్స్, బ్యాంకింగ్, ఇన్సూరెన్స్, పెన్షన్ మరియు ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ల యొక్క ప్రాథమిక అంశాలు ఐదు లక్ష్య సమూహాలలో (ఇంటి తయారీదారులు, స్వయం-సహాయ సమూహాలు, కార్యనిర్వాహకులు, మధ్య ఆదాయ సమూహాలు, రిటైర్డ్ సిబ్బంది) కవర్ చేయబడతాయి. వర్క్‌షాప్‌ల సమయంలో, ఉచిత ఆర్థిక విద్య బుక్‌లెట్లను పంపిణీ చేస్తారు.
- విద్యార్థుల చేత సెబి కి సందర్శన
- ఫైనాన్షియల్ ప్లానింగ్, సేవింగ్స్, ఇన్వెస్ట్‌మెంట్, ఇన్సూరెన్స్, పెన్షన్, రుణాలు తీసుకోవడం, పన్ను ఆదా చేయడం, పోంజీ స్కీమ్‌లపై జాగ్రత్తలు, ఫిర్యాదుల పరిష్కారం మొదలైన ప్రాథమిక అంశాలతో కూడిన ఆర్థిక విద్యా బుక్‌లెట్
సెక్టార్ స్పెసిఫిక్ ఫైనాన్షియల్ ఎడ్యుకేషన్:
సెక్టార్ కేంద్రీకృత ఆర్థిక విద్య కోసం సెబి క్రింది కార్యక్రమాలను కలిగి ఉంది:
- సెబి గుర్తింపు పొందిన పెట్టుబడిదారుల సంఘాల ద్వారా పెట్టుబడిదారుల అవగాహన కార్యక్రమాలు
- ఎక్స్ఛేంజీలు/డిపాజిటరీల సహకారంతో ప్రాంతీయ సెమినార్లు
- సెబి గుర్తింపు పొందిన కమోడిటీ డెరివేటివ్స్ ట్రైనర్స్ ద్వారా కమోడిటీ అవగాహన కార్యక్రమాలు
పైన పేర్కొన్న వాటికి అదనంగా, సెబిఈ క్రింది కార్యక్రమాలను కూడా చేపట్టింది:
ఇంటర్నేషనల్ ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ సెక్యూరిటీస్ కమీషన్స్ (ఐఒఎస్కో )తో కలిసి ప్రపంచ ఇన్వెస్టర్ వీక్‌లో పాల్గొనడం:
పెట్టుబడిదారుల రక్షణ మరియు విద్యా అవగాహన కార్యకలాపాలను నిర్వహించే దిశలో వివిధ ఫైనాన్షియల్ మార్కెట్ రెగ్యులేటర్లు తీసుకున్న కార్యక్రమాలను హైలైట్ చేసే లక్ష్యంతో, ఐఒఎస్కో ప్రతి సంవత్సరం వరల్డ్ ఇన్వెస్టర్ వీక్ (డబ్ల్యు.ఐ.డబ్ల్యు.)గా సూచించబడే ఒక వారం రోజుల ప్రపంచ ప్రచారాన్ని నిర్వహిస్తోంది. దేశవ్యాప్తంగా ఈ వారంలో వివిధ ఆర్థిక అక్షరాస్యత మరియు పెట్టుబడిదారుల అవగాహన కార్యక్రమాలను నిర్వహించడం ద్వారా సెబి ఐఒఎస్కో డబ్ల్యు.ఐ.డబ్ల్యు. లో పాల్గొంది.
ప్రత్యేకమైన పెట్టుబడిదారుల వెబ్‌సైట్:
పెట్టుబడిదారుల ప్రయోజనం కోసం ప్రత్యేకమైన వెబ్‌సైట్ http://investor.sebi.gov.in నిర్వహించబడుతుంది. వెబ్‌సైట్ సంబంధిత విద్యా/అవగాహన మెటీరియల్‌ని అందిస్తుంది మరియు ఇతర ఉపయోగకరమైన ఇంకా, పెట్టుబడిదారుల సమాచారం కోసం వివిధ పెట్టుబడిదారుల మరియు ఆర్థిక విద్యా కార్యక్రమాల షెడ్యూల్‌లు కూడా వెబ్‌సైట్‌లో ప్రదర్శించబడతాయి.
మాస్ మీడియా క్యాంపెయిన్:
ప్రజలకు చేరువ కావడానికి, ప్రముఖ మీడియా ద్వారా పెట్టుబడిదారులకు సంబంధిత సందేశాలను అందజేసే మాస్ మీడియా ప్రచారాన్ని సెబి ప్రారంభించింది. 2012 సంవత్సరం నుండి, సెబి క్రింద పేర్కొన్న విషయాలపై బహుళ మాస్ మీడియాలో (టివి/రేడియో/ప్రింట్/బల్క్ ఎస్.ఎం.ఎస్.) వివిధ అవగాహన ప్రచారాలను నిర్వహించింది:
- పెట్టుబడిదారుల ఫిర్యాదుల పరిష్కార విధానం
- సామూహిక పెట్టుబడి పథకం – అవాస్తవ రాబడులు.
- కలెక్టివ్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ స్కీమ్ – విన్నవాటి వెంట వెళ్లవద్దు.
- అప్లికేషన్ బ్లాక్ చేయబడిన మొత్తం (ఎ.ఎస్.బి.ఎ.) ద్వారా మద్దతు ఇవ్వబడింది – ప్రారంభ పబ్లిక్ ఆఫరింగ్ (ఐపిఓ).
- డబ్బా ట్రేడింగ్
- హాట్ టిప్స్ పట్ల జాగ్రత్త
అదనంగా, పైన జాబితా చేయబడిన హెచ్చరిక సందేశాలపై పోస్టర్లు వివిధ భాషలలో ముద్రించబడ్డాయి మరియు వివిధ భాషలలో జిల్లా కలెక్టర్లు, పంచాయతీ కార్యాలయాలు మొదలైన వాటికి పంపిణీ చేయబడ్డాయి.
పెట్టుబడిదారుల ఫిర్యాదుల పరిష్కారం:
ఇన్వెస్టర్ల ఫిర్యాదులను త్వరితగతిన పరిష్కరించేందుకు సెబి పలు నియంత్రణ చర్యలు తీసుకుంటోంది. పెట్టుబడిదారులు దాఖలు చేసిన ఫిర్యాదులు సంబంధిత లిస్టెడ్ కంపెనీ లేదా మధ్యవర్తితో స్వీకరించబడతాయి మరియు నిరంతరంగా సెబి ఫిర్యాదుల పరిష్కార వ్యవస్థ (స్కోర్లు) పెట్టుబడిదారులకు వారి ఫిర్యాదుల స్థితి గురించి నిజ సమయంలో తెలుసుకోవడంలో సహాయపడింది, ఎందుకంటే పెట్టుబడిదారులు ఎప్పుడైనా మరియు ఎక్కడి నుండైనా స్కోర్లుకు లాగిన్ చేయవచ్చు మరియు ఫిర్యాదులను దాఖలు చేసే సమయంలో వారికి అందించిన వినియోగదారు పేరు మరియు పాస్‌వర్డ్ సహాయంతో ఫిర్యాదుల స్థితిని తనిఖీ చేయండి.
సెబి టోల్ ఫ్రీ హెల్ప్‌లైన్:
సెబి డిసెంబర్ 30, 2011 న టోల్ ఫ్రీ హెల్ప్‌లైన్ సర్వీస్ నంబర్‌లను 1800 22 7575/1800 266 7575 ప్రారంభించింది. హెల్ప్‌లైన్ సేవ ప్రతిరోజు ఉదయం 9:00 నుండి సాయంత్రం 6:00 వరకు (మహారాష్ట్రలో ప్రకటించిన పబ్లిక్ సెలవులు మినహా) భారతదేశం నలుమూలల నుండి పెట్టుబడిదారులకు అందుబాటులో ఉంటుంది. హెల్ప్‌లైన్ సేవ ఇంగ్లీష్, హిందీ మరియు వివిధ ప్రాంతీయ భాషలలో అందుబాటులో ఉంది.
ముఖ్యమైన లింకులు:
సెబి-పెట్టుబడిదారుల ఫిర్యాదుల పరిష్కార విధానం
సెబి-చెక్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ స్కీమ్(CIS)
సెబి-CIS అవాస్తవిక రిటర్న్స్
ఫ్యూచర్ విక్రయం, గోడౌన్ & లోన్ స్టోరీ
విత్తే సమయంలో టిక్కర్ బోర్డు యొక్క ప్రాముఖ్యత 2
విత్తే సమయంలో టిక్కర్ బోర్డు యొక్క ప్రాముఖ్యత 1
అయాచిత SMS పెట్టుబడి గురించి జాగ్రత్త వహించండి చిట్కాలు ఇంగ్లీష్
డబ్బా వ్యాపారం చేయకుండా జాగ్రత్త వహించండి ఇంగ్లీష్
