ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ
ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਚੰਗੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਹ ਵੀ ਕੁਝ ਜੋਖਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੰਤਰਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਸਮਾਯੋਜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋਖਮਾਂ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮਿਊਚਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਵਿਤਰਕਾਂ ਸਮੇਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸਲਾਹ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ, ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕਾਈਆਂ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੰਡ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਧੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਸੈਕਟਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅੰਤਰ-ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋਖਮ ਘਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰੇ ਸਟਾਕ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇੱਕੋ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੈਸੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਯੂਨਿਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਯੂਨਿਟ ਹੋਲਡਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲਾਭ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਵੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨੂੰ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਐਂਡ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (SEBI) ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਇਹ ਜਨਤਾ ਤੋਂ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਸਕੇ।
ਯੂਨਿਟ ਟਰੱਸਟ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਸਾਲ 1963 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਹਿਲਾ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸੀ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ।
ਸਾਲ 1992 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵਟਾਂਦਰਾ ਬੋਰਡ (SEBI) ਐਕਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। SEBI ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਹਨ – ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ।
ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, SEBI ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। SEBI ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂੰਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ 1996 ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। SEBI ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਭਾਵੇਂ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਉਸੇ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਲਈ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਲੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰੇ SEBI ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਣ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਜੋਖਮ ਸਮਾਨ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਇੱਕ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਪਾਂਸਰ, ਟਰੱਸਟੀ, ਸੰਪਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਨੀ (AMC) ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨ ਹਨ। ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਇੱਕ ਸਪਾਂਸਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਪਾਂਸਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੋਟਰ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਇਸਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। SEBI ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਸੰਪਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਨੀ (AMC) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਿਗਰਾਨ, ਜੋ SEBI ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੈ, ਫੰਡ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਸਟਡੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਟਰੱਸਟੀਆਂ ਨੂੰ AMC ਉੱਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਦੀ ਆਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੁਆਰਾ SEBI ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਅਤੇ ਪਾਲਣਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
SEBI ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਟਰੱਸਟੀ ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਟਰੱਸਟੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਭਾਵ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਪਾਂਸਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਨਾਲ ਹੀ, AMC ਦੇ 50% ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ SEBI ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਕੀਮ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਸੰਪਤੀ ਮੁੱਲ (ਨਵ ) ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਧਾਰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਸ਼ੁੱਧ ਸੰਪਤੀ ਮੁੱਲ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦਾ ਬਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਸਕੀਮ ਦੀ ਨਵ ਵੀ ਦਿਨ-ਪ੍ਰਤੀ-ਦਿਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਵ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਮਿਤੀ ‘ਤੇ ਸਕੀਮ ਦੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸੰਖਿਆ ਨਾਲ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸਕੀਮ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ 200 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨੇ ਦੱਸ ਦੱਸ ਰੁਪਏ ਦੇ ਦੱਸ ਲੱਖ ਯੂਨਿਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ ਤੇ ਫੇਰ ਫੰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦਾ ਨਵ 20 ਰੁਪਏ ਹੈ
a) ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਕੀਮਾਂ:
ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮ ਜਾਂ ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਓਪਨ-ਐਂਡ ਫੰਡ/ਸਕੀਮ
ਇੱਕ ਓਪਨ-ਐਂਡ ਫੰਡ ਜਾਂ ਸਕੀਮ ਉਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਗਾਹਕੀ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਮੁੜ-ਖਰੀਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਆਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੈੱਟ ਐਸੇਟ ਵੈਲਿਊ (ਨਵ ) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੂਨਿਟਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਤਰਲਤਾ ਹੈ।
- ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡ ਫੰਡ/ਸਕੀਮ
ਇੱਕ ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡ ਫੰਡ ਜਾਂ ਸਕੀਮ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਆਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 5-7 ਸਾਲ। ਫੰਡ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਗਾਹਕੀ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਨਤਕ ਇਸ਼ੂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜਾਂ ‘ਤੇ ਸਕੀਮ ਦੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਜਾਂ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇਕਾਈਆਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਰਸਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੁਝ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਫੰਡ ਨਵ ਸਬੰਧਤ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਮੁੜ-ਖਰੀਦਣ ਦੁਆਰਾ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨੂੰ ਇਕਾਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਵੇਚਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। SEBI ਦੇ ਨਿਯਮ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਨਿਕਾਸ ਰੂਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੁੜ-ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਜਾਂ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜਾਂ ਵਿੱਚਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਨ। ਇਹ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਨਵ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
b) ਨਿਵੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ:
ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ, ਆਮਦਨ ਸਕੀਮ, ਜਾਂ ਸੰਤੁਲਿਤ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਓਪਨ-ਐਂਡ ਜਾਂ ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡ ਸਕੀਮਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
- ਵਿਕਾਸ/ਇਕੁਇਟੀ ਓਰੀਐਂਟਿਡ ਸਕੀਮ
ਵਿਕਾਸ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮੱਧਮ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੂੰਜੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਪਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਇਕੁਇਟੀ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਵਿਕਲਪ, ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ, ਆਦਿ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣੀਆਂ ਤਰਜੀਹਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਅਰਜ਼ੀ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਕਲਪ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਦੀ ਮਿਤੀ ‘ਤੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਕਾਸ ਸਕੀਮਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਚੰਗੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਆਮਦਨ/ਕਰਜ਼ਾ ਆਧਾਰਿਤ ਸਕੀਮ
ਆਮਦਨ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਂਡ, ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਡਿਬੈਂਚਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਕੁਇਟੀ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਜਿਹੇ ਫੰਡ ਘੱਟ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਕੁਇਟੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਫੰਡ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੇ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂੰਜੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਸੀਮਤ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹੇ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਨਵ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਘਟਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਨਵ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਲਟ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਇਹਨਾਂ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਬਾਰੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ।
- ਸੰਤੁਲਿਤ ਫੰਡ
ਸੰਤੁਲਿਤ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਆਮਦਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਇਕੁਇਟੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੱਧਮ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਹਨ। ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਕੁਇਟੀ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚ 40-60% ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਾਰਨ ਇਹ ਫੰਡ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੇ ਫੰਡਾਂ ਦੇ NAV ਸ਼ੁੱਧ ਇਕੁਇਟੀ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਅਸਥਿਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
- ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਜਾਂ ਤਰਲ ਫੰਡ
ਇਹ ਫੰਡ ਆਮਦਨ ਫੰਡ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਸਾਨ ਤਰਲਤਾ, ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਮੱਧਮ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਜ਼ਾਨਾ ਬਿੱਲਾਂ, ਜਮ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ, ਵਪਾਰਕ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਬੈਂਕ ਕਾਲ ਮਨੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸਕੀਮਾਂ ‘ਤੇ ਰਿਟਰਨ ਹੋਰ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੰਡ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਾਧੂ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਉਚਿਤ ਹਨ।
- ਗਿਲਟ ਫੰਡ
ਇਹ ਫੰਡ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਡਿਫਾਲਟ ਜੋਖਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹਨਾਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਨਵ ਵੀ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਮਦਨੀ ਜਾਂ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਖੀ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਸੂਚਕਾਂਕ ਫੰਡ
ਸੂਚਕਾਂਕ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ BSE ਸੰਵੇਦੀ ਸੂਚਕਾਂਕ, NSE 50 ਸੂਚਕਾਂਕ (ਨਿਫਟੀ), ਆਦਿ। ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਇੱਕ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਸਮਾਨ ਵਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਵ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਜਾਂ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧਣਗੇ ਜਾਂ ਡਿੱਗਣਗੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਕਨੀਕੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ “ਟਰੈਕਿੰਗ ਗਲਤੀ” ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਕੁਝ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖੁਲਾਸੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਐਕਸਚੇਂਜ ਟਰੇਡਡ ਇੰਡੈਕਸ ਫੰਡ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜਾਂ ‘ਤੇ ਵਪਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ, 1961 ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਛੋਟਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕੁਇਟੀ ਲਿੰਕਡ ਸੇਵਿੰਗਜ਼ ਸਕੀਮਾਂ (ਈਐੱਲਐੱਸਐੱਸ )। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ ਟੈਕਸ ਲਾਭ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਵਿਕਾਸਮੁਖੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕੁਇਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਜੋਖਮ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਕੁਇਟੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਸਕੀਮ ਵਾਂਗ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਸੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਕੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਐਫ ਓ ਐਫ ਸਕੀਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਐਫ ਓ ਐਫ ਸਕੀਮ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਵਧੇਰੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਜੋਖਮਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਲੋਡ ਫੰਡ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਜਾਂ ਨਿਕਾਸ ਲਈ ਨਵ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਹਰ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਯੂਨਿਟਾਂ ਖਰੀਦਦਾ ਜਾਂ ਵੇਚਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਚਾਰਜ ਦੇਣਾ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਚਾਰਜ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਤੇ ਵੰਡ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨ ਲਓ ਨਵ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ 10 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਐਂਟਰੀ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਲੋਡ ਚਾਰਜ 1% ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 10.10 ਰੁਪਏ ਅਦਾ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ ਅਤੇ ਜੋ ਆਪਣੀ ਇਕਾਈਆਂ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 9.90 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਮਿਲੇਗਾ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਬੋਝ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ/ਰਿਟਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਕੁਸ਼ਲ ਫੰਡ ਲੋਡ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉੱਚ ਰਿਟਰਨ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨੋ-ਲੋਡ ਫੰਡ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲਈ ਚਾਰਜ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨਵ ‘ਤੇ ਫੰਡ/ਸਕੀਮ ਦਾਖਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਜਾਂ ਵਿਕਰੀ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਖਰਚੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਗਏ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਡ ਨਹੀਂ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੋਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਭਾਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ ਨਾ ਕਿ ਅਸਲ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ। ਤਾਜ਼ਾ ਲੋਡ ਲਗਾਉਣ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਲੋਡ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲੋਡਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਕਣ।
ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਯੂਨਿਟ ਧਾਰਕ ਤੋਂ ਜੋ ਕੀਮਤ ਜਾਂ ਨਵ ਵਸੂਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਕਰੀ ਕੀਮਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ਲੋਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੁੜ-ਖਰੀਦਣਾ ਜਾਂ ਰੀਡੈਮਪਸ਼ਨ ਕੀਮਤ ਉਹ ਕੀਮਤ ਜਾਂ ਨਵ ਹੈ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਖਰੀਦਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਰੀਡੀਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਗਜ਼ਿਟ ਲੋਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਿਟਰਨ ਸਕੀਮਾਂ ਉਹ ਸਕੀਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਰਿਟਰਨ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਰਿਟਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਿਟਰਨਾਂ ਦੀ ਸਪਾਂਸਰ ਜਾਂ AMC ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਵਾਪਸੀ ਸਕੀਮ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਯਕੀਨੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਲਈ। ਕੁਝ ਸਕੀਮਾਂ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬਜ਼ਾਰ ਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਵੇਕਸ਼ੀਲ ਫੰਡ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸੰਪੱਤੀ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਉਹ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਫੰਡ ਦੀ ਵੱਧ ਜਾਂ ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੂੰ ਇਕੁਇਟੀ ਜਾਂ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਨਵ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ। ਇਸ ਲਈ ਫੰਡ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸੰਪੱਤੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲਚਕਤਾ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਥਾਈ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸੰਪੱਤੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੋਡ ਦੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਵ ‘ਤੇ ਸਕੀਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਨਵੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅਰਜ਼ੀ ਫਾਰਮ ਲਈ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਵਿਤਰਕਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਵਿਤਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫਾਰਮ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ, ਡਾਕਘਰ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਵੀ ਮਿਊਚਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਵੰਡਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਨੋਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਘਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਕੀਟ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਿਟਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਘਰਾਂ ਦੀ ਸਿਰਫ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਏਜੰਟਾਂ/ਵਿਤਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਮਿਸ਼ਨ/ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੇ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ਪੂਰਨ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਹਾਂ, ਗੈਰ-ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀ ਵੀ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵੇਰਵੇ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇੱਕ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੋਖਮ ਲੈਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ, ਉਮਰ ਕਾਰਕ, ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ, ਆਦਿ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਕੀਮਾਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਿਟਰਨ ਅਤੇ ਜੋਖਮਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿੱਤੀ ਮਾਹਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸਲਾਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਏਜੰਟ ਅਤੇ ਵਿਤਰਕ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਾਂ, ਪਤਾ, ਅਪਲਾਈ ਕੀਤੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਅਤੇ ਅਰਜ਼ੀ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਜਾਂ ਮੁੜ ਖਰੀਦ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਬਾਅਦ ਦੀ ਮਿਤੀ ‘ਤੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੈੱਕ/ਡਰਾਫਟ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਬਾਅਦ ਦੀ ਮਿਤੀ ‘ਤੇ ਪਤੇ, ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ, ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉਪਯੋਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸੰਭਾਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸਕੀਮ ਦੀ ਗਾਹਕੀ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਫਾਰਮ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ। SEBI ਨੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਖੁਲਾਸੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਨਿਵੇਸ਼ਕ, ਕਿਸੇ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਕੀਮ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ, ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੁੱਦੇ ਦੇ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਸਕੀਮ ਲਈ ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਵਰਤੀ ਖਰਚੇ, ਦਾਖਲਾ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦਾ ਲੋਡ, ਸਪਾਂਸਰ ਦਾ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ, ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਫੰਡ ਸਮੇਤ ਮੁੱਖ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਉਚਿਤ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੁਆਰਾ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹੋਰ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ, ਲੰਬਿਤ ਮੁਕੱਦਮੇ ਅਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਜੁਰਮਾਨੇ, ਆਦਿ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਸਕੀਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗਾਹਕੀ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜਾਂ ਖਾਤਿਆਂ ਦੇ ਸਟੇਟਮੈਂਟਸ ਭੇਜਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਡੀਮੈਟ ਖਾਤਾ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਜਾਂ ਯੂਨਿਟ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੁਆਰਾ ਸਕੀਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਨਤਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਖਾਤੇ ਦੀ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਮੁੜ-ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
SEBI ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਤੀਹ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਵਾਰੰਟ ਭੇਜਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਨਿਟ ਧਾਰਕ ਦੁਆਰਾ ਰੀਡੈਮਪਸ਼ਨ ਜਾਂ ਮੁੜ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ 10 ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੀਡੈਮਪਸ਼ਨ ਜਾਂ ਮੁੜ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੀਡੈਂਪਸ਼ਨ/ਮੁੜ-ਖਰੀਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸੰਪੱਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਨੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ SEBI ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਵਿਆਜ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੈ (ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 15%)।
ਹਾਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਕੀਮ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਜਾਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਸਕੀਮ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਗੁਣਾਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਢਾਂਚਾ, ਨਿਵੇਸ਼ ਪੈਟਰਨ, ਆਦਿ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹਰੇਕ ਯੂਨਿਟ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਸੰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਖਬਾਰ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਲੋਡ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਨਵ ‘ਤੇ ਸਕੀਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡਡ ਸਕੀਮ ਫਾਰਮ ਨੂੰ ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਪਾਂਸਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਬਦਲਾਅ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਦਾਰਥਕ ਤਬਦੀਲੀ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਆਪਣੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿਮਾਹੀ ਨਿਊਜ਼ਲੈਟਰ ਭੇਜਦੇ ਹਨ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸੋਧਣ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਅਤੇ ਮੁੜ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੱਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਇਸਦੇ ਸ਼ੁੱਧ ਸੰਪੱਤੀ ਮੁੱਲ (ਨਵ ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਓਪਨ-ਐਂਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਕਲੋਜ਼-ਐਂਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਨਵ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਨਵ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਵੈਬ ਸਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਜ਼ ਇਨ ਇੰਡੀਆ (AMFI) ਦੀ ਵੈੱਬ ਸਾਈਟ www.amfiindia.com ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਨਵ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਐਕਸੈਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਛਿਮਾਹੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰਿਟਰਨ/ਉਪਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ, 1 ਸਾਲ, 3 ਸਾਲ, 5 ਸਾਲ ਅਤੇ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹੋਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੁੱਲ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਸੇ ਛਿਮਾਹੀ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਉਪਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਪਯੋਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਂ ਸੰਖੇਪ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਭੇਜਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਤੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਉਪਜ ਸਮੇਤ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮਾਂ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਉਸੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਕੁਇਟੀ ਓਰੀਐਂਟਿਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ BSE ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਸੂਚਕਾਂਕ, S&P CNX ਨਿਫਟੀ, ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਬੈਂਚਮਾਰਕਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਤੋਂ ਕਦੋਂ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਹੈ।
ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨੂੰ ਛਿਮਾਹੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਆਪਣੇ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਭੇਜਦੇ ਹਨ।
ਸਕੀਮ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਹਰੇਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕੁਇਟੀ, ਡਿਬੈਂਚਰ, ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਯੰਤਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ, ਆਦਿ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ, ਮਾਰਕੀਟ ਮੁੱਲ ਅਤੇ % ਤੋਂ ਨਵ । ਇਹਨਾਂ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਸਟੇਟਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ, ਰੇਟਡ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਜ਼ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਨਿਵੇਸ਼, ਗੈਰ-ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੰਪਤੀਆਂ (NPAs) ਆਦਿ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕੁਝ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਯੂਨਿਟਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿਮਾਹੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਨਿਊਜ਼ਲੈਟਰ ਭੇਜਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹਾਂ, ਇੱਕ ਫਰਕ ਹੈ। ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ IPO ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਮਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਮੁੱਲ ਵਧ ਜਾਂ ਘਟ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਸਕੀਮ ਦੀ ਨਵ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦੇ ਮੁੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫੰਡ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਕੁਝ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚ ਨਵ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਨਵ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ, ਉਹ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਯੂਨਿਟ ਜਾਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। 10 ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਕੀਮਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਵ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਨੋਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਾਨ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਨਵ ਦਾ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ, ਸੇਵਾ ਦੇ ਮਿਆਰ, ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਆਦਿ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਸਕੀਮ A 15 ਰੁਪਏ ਦੀ ਨਵ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਸਕੀਮ B 90 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਸਕੀਮਾਂ ਵਿਭਿੰਨ ਇਕੁਇਟੀ ਓਰੀਐਂਟਿਡ ਸਕੀਮਾਂ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਸਕੀਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ 9,000 ਰੁਪਏ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ ਸਕੀਮ A ਵਿੱਚ 600 ਯੂਨਿਟ (9000/15) ਅਤੇ ਸਕੀਮ B ਵਿੱਚ 100 ਯੂਨਿਟ (9000/90) ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਸਕੀਮਾਂ ਬਰਾਬਰ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਵ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਸਕੀਮ A ਦੀ ਨਵ ਰੁਪਏ 16.50 ਅਤੇ ਸਕੀਮ B ਦਾ 99 ਰੁਪਏ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਕੀਮ A ਵਿੱਚ 9,900 (600*16.50) ਅਤੇ ਇਹ ਸਕੀਮ B (100*99) ਵਿੱਚ 9900 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਮਾਨ ਰਕਮ ਹੋਵੇਗੀ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ‘ਤੇ 10% ਦੀ ਸਮਾਨ ਵਾਪਸੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਨਵ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਰਕਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੱਧ ਜਾਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਦੀਆਂ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਅਲਾਟਮੈਂਟ, ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਇਕੁਇਟੀ ਓਰੀਐਂਟਿਡ ਸਕੀਮ 10 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮੌਜੂਦਾ ਸਕੀਮ 90 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਦੁਆਰਾ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਜਾਂ ਕਰਜ਼ਾ-ਮੁਖੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਮਾਮਲਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਚ ਨਵ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਸਕੀਮ ਉਸ ਸਕੀਮ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਧ ਰਿਟਰਨ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਘੱਟ ਨਵ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਪਰ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਵ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਉੱਚ ਨਵ ‘ਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਸਕੀਮ ਘੱਟ ਨਵ ਨਾਲ ਅਕੁਸ਼ਲ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਸਕੀਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਲਈ, ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਕੀਮ ਦੀ ਘੱਟ ਨਵ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਭਾਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਵ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੂਨਿਟ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਕੀਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਿਟਰਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਕੀਮ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਜਾਂ ਉਸੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਮਾਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਸਕੀਮਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿਸੇ ਸਕੀਮ ਦੀ ਪਿਛਲੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਇਸਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਾ ਸੂਚਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ, ਇਹ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਕਰਜ਼ੇ ਸੰਬੰਧੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਪਿਛਲੇ ਰਿਟਰਨ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵੀ ਦੇਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੇਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਘੱਟ ਦਰ ਹੈ ਪਰ ਬਿਹਤਰ ਰੇਟ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਕੁਇਟੀ ਸਕੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਵਜੋਂ “ਮਿਊਚਲ ਲਾਭ” ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ SEBI ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਵਜੋਂ SEBI ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਫੰਡ ਜੁਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ, ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਪਾਂਸਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ ਸਮੇਤ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮਿਊਚਲ ਫੰਡ ਨੂੰ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਪਾਂਸਰ ਦੀ ਉੱਚ ਸੰਪਤੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸਕੀਮ ਬਿਹਤਰ ਰਿਟਰਨ ਦੇਵੇਗੀ ਜਾਂ ਨਵ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਪਾਂਸਰ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ।
ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਵੈਬ ਸਾਈਟਾਂ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਇਨ ਇੰਡੀਆ (AMFI) ਦੀ ਵੈੱਬ ਸਾਈਟ www.amfiindia.com ਦੀ ਵੈੱਬ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ NAV, ਛਿਮਾਹੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਅਤੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । AMFI ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕ SEBI ਦੀ ਵੈੱਬ ਸਾਈਟ www.sebi.gov.in ਲੌਗ ਆਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ SEBI ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਬਾਰੇ ਡੇਟਾ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਾਇਰ ਡਰਾਫਟ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਪਤੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਦਿ ਲਈ “ਮਿਊਚੁਅਲ ਫੰਡ” ਸੈਕਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਵੈੱਬ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ SEBI ਦੀਆਂ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੋਰ ਵੈਬ ਸਾਈਟਾਂ ਹਨ ਜੋ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਈ ਅਖ਼ਬਾਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਤੇ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਬਾਰੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਵਿਤਰਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਾਂ। ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਉਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਕੱਲੇ ਜਾਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਤਰਫੋਂ ਇਕਾਈਆਂ ਲਈ ਬਿਨੈ ਕਰਨ / ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਸਮਾਜ, ਟਰੱਸਟ, ਬਾਡੀ ਕਾਰਪੋਰੇਟ, ਭਾਈਵਾਲੀ ਫਰਮ, ਹਿੰਦੂ ਅਣਵੰਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਰਤਾ, ਪਾਵਰ ਆਫ਼ ਅਟਾਰਨੀ ਦੇ ਧਾਰਕ ਸਮੇਤ ਗੈਰ-ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਕਿਸੇ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਖਰਚਿਆਂ ਦੇ ਸਮਾਯੋਜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਵ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਰਕਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯੂਨਿਟਧਾਰਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਨਾਂ ਮਿਲੇਗਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ, ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਜਾਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੰਪਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਟਰੱਸਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਵੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ / ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,
ਜੇਕਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਣਸੁਲਝੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ SEBI ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ, SEBI ਸਬੰਧਤ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨਾਲ ਮਾਮਲਾ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਇੱਥੇ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਨ:
ਸਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਐਂਡ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ ਆਫ ਇੰਡੀਆ
ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ (OIAE)
ਪਲਾਟ ਨੰਬਰ C4-A, “G” ਬਲਾਕ, ਮੰਜ਼ਿਲ,
ਬਾਂਦਰਾ-ਕੁਰਲਾ ਕੰਪਲੈਕਸ,
ਬਾਂਦਰਾ (E), ਮੁੰਬਈ – 400 051
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਨੂੰ ਸਪਾਂਸਰ ਕਰਨ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਬਿਨੈਕਾਰ ਨੂੰ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਫਾਰਮ ਏ ਵਿੱਚ ਅਰਜ਼ੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬਿਨੈ-ਪੱਤਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਪਾਂਸਰ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸ਼ੁੱਧ ਮੁੱਲ ਰੱਖਣਾ, ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਲਾਭ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਆਮ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠਾ ਰੱਖਣੀ। ਸਾਰੇ ਵਪਾਰਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਟਰੱਸਟ ਡੀਡ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ, ਦੋ-ਤਿਹਾਈ ਸੁਤੰਤਰ ਟਰੱਸਟੀਆਂ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਟਰੱਸਟੀ ਕੰਪਨੀ/ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਸੰਪੱਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਨੀ (AMC) ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ, AMC ਦੀ ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 40% ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਿਗਰਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਫੀਸ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ, SEBI (ਮਿਊਚਲ ਫੰਡ) ਨਿਯਮ, 1996 ਦੇਖੋ।