ଚେତନା କୁମ୍ରେ ହେଉଛନ୍ତି ସୀତାଟୋଲା ଗାଁର ବାସିନ୍ଦା। ଏହି ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରତିଶତ ଆଦିମ ଜନଜାତି (ମାଦିଆ-ଗୋଣ୍ଡ) ଜନସଂଖ୍ୟା ରହୁଛି। ଚେତନା କୁମ୍ରେ ଗାଁରେ ହିଁ ମହାବିଶ୍ଵୀ ମହିଳା ବଚତ ଗାଟ୍ ର ଅଧ୍ୟକ୍ଷା। ସେ ତାଙ୍କ ଛୋଟ ଘରର ବାରଣ୍ଡାରେ ଏକ ଛୋଟ ତେଜରାତି ଦୋକାନ ଚଳାନ୍ତି। ସୀତାତୋଳା ର ଆଖପାଖରେ ରହିଛି ଗାଁ। 2 କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଘୋଟେଭିହିର ନାମକ 19ଟି ଘର ଥିବା ଏହି ଗ୍ରାମ ଏବଂ4 କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ 80ଟି ଘର ବିଶିଷ୍ଟ ଜାମ୍ଭଲି ଗାଁ ରହିଛି। କେବଳ ଏହି ଗାଁର ନାଗରିକଙ୍କ ଭରସାରେ ତାଙ୍କ ତେଜରାତି ଦୋକାନ ଚାଲିଥାଏ।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀ ମାସରେ ଜଣେ ସାର୍ଟିଫାଏଡ୍ ଫାଇନାନ୍ସିଆଲ ଏଜୁକେସନ ଟ୍ରେନର୍ ଜାତୀୟ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ର (NCFE)ତରଫରୁ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସୀତାଟୋଲା ଓ ଘୋଟେଭିହିର ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ୟମାନେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ଅବସରରେ ମୁଁ ପଞ୍ଜି ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥିଲି। ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ସୁଧ ଦେବା ପଛରେ ଘରୋଇ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ଲୁଚି ରହିଥିବା ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ମୁଁ ବୁଝିପାରିଥିଲି। ଏହା ସହିତ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଆକର୍ଷଣ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଘରୋଇ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଅପରେଣ୍ଡିର ମୋଡକୁ ବୁଝିବାରେ ଏହା ମୋତେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା।
ଏହାର କିଛି ଦିନ ପରେ ସେହି ଗାଁର ଜଣେ 55 ବର୍ଷୀୟ ଆଦିବାସୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଜଣେ ଏଜେଣ୍ଟ ତାଙ୍କ ନିବେଶ ବାବଦରେ ମାତ୍ର ତିନି ବର୍ଷରେ ଦୁଇଗୁଣା ଟଙ୍କା ଆଣିବାକୁ କହିଥିଲେ। ନିଜ ଅଧ ଏକର ଜମି କୁ ବିକ୍ରି କରିବା ପାଇଁ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ଅଫର ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ମିଳିବ 2 ଲକ୍ଷ 50 ହଜାର ଟଙ୍କା, ଏତେ ଟଙ୍କା ବିନିଯୋଗ କଲେ ମାତ୍ର 3ବର୍ଷ ରେ 5 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ମିଳିବ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ବଡ଼ ଜମି କିଣିପାରିବେ ଏବଂ ବାକି ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଝିଅମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ଯିଏ 12 ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢୁଥିବା ଝିଅର କ୍ୟାରିୟର ଯୋଜନା କରିବେ। ଏଥିପାଇଁ ଏଜେଣ୍ଟ ନିଜ ଜମି କିଣିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ପାଇଥିଲେ।
ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଏହି ସୂଚନା ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲି, ମୁଁ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମୟରେ କ’ଣ ହାସଲ କରିଥିଲି ତାହା ଆଧାରରେ ତାଙ୍କୁ ଏଭଳି କାରବାରରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବିପଦ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇଥିଲି। ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମଡ୍ୟୁଲ୍ ଦେଖାଇଲି ଏବଂ ଆକର୍ଷଣୀୟ ସୁଧ ହାର ଦେଖାଇ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ କିପରି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ଠକେଇ କରନ୍ତି ତାହା ବୁଝାଇଥିଲି। ମୁଁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲି, ଯଦି ସରକାର ଏଭଳି ଉଚ୍ଚ ସୁଧ ହାର ପ୍ରଦାନ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହଁନ୍ତି, ତେବେ କୌଣସି ଘରୋଇ କମ୍ପାନି ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଏହା କିପରି ଦେଇପାରିବେ?
ମୋ ଦ୍ୱାରା କୁହାଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ସୂଚନା ପରେ, ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଜମି ବିକ୍ରି ଚୁକ୍ତିକୁ ବାତିଲ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କୁ ଏପରି ନିବେଶ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ମୁଁ ପ୍ରଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଡାକିଲି ଏବଂ କହିଲି ଯେ NCFE କର୍ମଶାଳା ରେ ସେ ଦେଇଥିବା ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଏକ ଗରିବ ଆଦିବାସୀ ପରିବାର ଉପରେ ଆର୍ଥିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟକୁ ଏଡାଇ ଦେଇଛି।