ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସର୍ବେକ୍ଷଣ
ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ରଣନୀତି ଜନସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରେ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉପଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ଆବଶ୍ୟକତା ସ୍ତରକୁ ସୂଚାଇବା ପାଇଁ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ପ୍ରମାଣରୁ ଲାଭବାନ ହୁଏ। ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ସ୍ତରର ମାପ ତେଣୁ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ଦେଶଗୁଡିକ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରାଥମିକତା ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ।
ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଉପରେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିକାଶ ପରିଷଦ (ଏଫ୍ ଏସ୍ ଡି ସି)ର ଉପ-କମିଟିର ବୈଷୟିକ ଗୋଷ୍ଠୀର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ୍ରମେ ଋଣ ଏବଂ ଋଣ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣର ସ୍ଥିତି ଆକଳନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ବେସଲାଇନ୍ ସର୍ଭେ ଅର୍ଥାତ୍ ଋଣ ଏବଂ ଋଣ -ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (ଏନ୍ ସି ଏଫ୍ ଇ-ଏଫ୍ ଏଲ୍ ଆଇ ଏସ୍) 2013-14 କରିଥିଲା।
ଦ୍ୱିତୀୟ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (ଏନ୍ ସି ଏଫ୍ ଇ-ଏଫ୍ ଏଲ୍ ଆଇ ଏସ୍) 2019 2013‐14 ରେ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରଥମଟି ପରେ 2018‐19 ରେ କରାଯାଇଥିଲା। ପୂର୍ବ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ପରି, ଏହା ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଆର୍ଥିକ କଲ୍ୟାଣ ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ କରେ। ପ୍ରତି 05 ବର୍ଷରେ ଏହି ପ୍ରକୃତିର ସର୍ଭେ କରିବାର କାରଣ ହେଉଛି ସରକାର ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ନିୟାମକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସାକ୍ଷରତା ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ମାଧ୍ୟମରେ ଋଣ ଏବଂ ଋଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ପଦକ୍ଷେପକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ସ୍ଥିରତାକୁ ମଧ୍ୟ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିବା।
ଏହି ସର୍ବେକ୍ଷଣର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିର ସ୍ଥିତିକୁ ଆକଳନ କରିବା ଏବଂ ଦେଶରେ ସାକ୍ଷରତା ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡିକ ବିକଶିତ ହୋଇଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର କରିବା। ଏହା ଋଣ ଏବଂ ଋଣ’sର ‘ଆର୍ଥିକ ସଚେତନ ଏବଂ ସଶକ୍ତ ଭାରତ’ର ଭିଜନ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ପୂରଣ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ।
ଜାତୀୟ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (ଏନ୍ ସି ଏଫ୍ ଇ-ଏଫ୍ ଏଲ୍ ଆଇ ଏସ୍) 2019 ରିପୋର୍ଟ
ଏନ୍ ସି ଏଫ୍ ଇ-ଏଫ୍ ଏଲ୍ ଆଇ ଏସ୍ 2019 ରିପୋର୍ଟରେ ଭାରତରେ ସାକ୍ଷରତା ସର୍ବେକ୍ଷଣର ଫଳାଫଳ ରହିଛି, ଯାହା ଜୁନ୍ 2018 ରୁ ଅକ୍ଟୋବର 2019 ମଧ୍ୟରେ କରାଯାଇଥିଲା। ସୁପାରିଶ, ପୃଷ୍ଠଭୂମି ସୂଚନା, ସର୍ବେକ୍ଷଣ ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ନମୁନା ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ସାରଣୀଗୁଡିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ପଠନ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ତଥା ବ୍ୟାପକ ଉପାୟରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଛି। ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା 2020-25 ପାଇଁ ଜାତୀୟ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ସର୍ବେକ୍ଷଣର ଫଳାଫଳଗୁଡିକ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।
ଜାତୀୟ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଓ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (ଏନ୍ ଏଫ୍ ଏଲ୍ ଆଇଏସ୍ ) 2013 ରିପୋର୍ଟ ପାଇଁ