ସିକ୍ୟୁରିଟିଜ୍ ଆଣ୍ଡ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ବୋର୍ଡ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ସେବି) ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ପଦକ୍ଷେପ
ମୌଳିକ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା:
ମୌଳିକ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସେବି ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛି:
- ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ରିସୋର୍ସ ପର୍ସନ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ମାଧ୍ୟମରେ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା। ସେବି ଦ୍ୱାରା ଆରପି (ଜିଲ୍ଲାରେ) ଭାବରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷିତ ଏବଂ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଯେଉଁମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ମାଗଣା କର୍ମଶାଳା ଆୟୋଜନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। ଅର୍ଥ, ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍, ବୀମା, ପେନ୍ ସନ୍ ଏବଂ ନିବେଶର ମୌଳିକ ଧାରଣା ପାଞ୍ଚଟି ଟାର୍ଗେଟ୍ ଗ୍ରୁପ୍ (ଯଥା ଗୃହ ନିର୍ମାତା, ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ, କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ, ମଧ୍ୟମ ଆୟ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ କର୍ମଚାରୀ) ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କର୍ମଶାଳାରେ ମାଗଣା ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ପୁସ୍ତିକା ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥାଏ।
- ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସେବି ପରିଦର୍ଶନ
- ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ପୁସ୍ତିକାରେ ଆର୍ଥିକ ଯୋଜନା, ସଞ୍ଚୟ, ନିବେଶ, ବୀମା, ପେନସନ, ଋଣ, ଟିକସ ସଞ୍ଚୟ, ପଞ୍ଜି ସ୍କିମ୍ ପ୍ରତି ସତର୍କତା, ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ଇତ୍ୟାଦି ଧାରଣାଗୁଡ଼ିକର ମୌଳିକ ବିଷୟକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି
କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା:
କ୍ଷେତ୍ର ଭିତ୍ତିକ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସେବି ର ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପ ରହିଛି:
- ସେବି ଦ୍ୱାରା ନିବେଶକ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ନିବେଶକ ସଂଘ
- ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ/ଜମାକାରୀଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର
- ସେବି ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ କମୋଡିଟି ଡେରିଭେଟିଭ୍ସ ପ୍ରଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜିନିଷ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ
ଉପରୋକ୍ତ ବ୍ୟତୀତ ସେବି ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଛି:
ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ଅର୍ଗାନାଇଜେସନ୍ ଅଫ୍ ସିକ୍ୟୁରିଟିଜ୍ କମିଶନ (ଆଇ.ଓ.ଏସ୍.ସି.ଓ.) ସହଯୋଗରେ ବିଶ୍ୱ ନିବେଶକ ସପ୍ତାହରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ:
ନିବେଶକଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପରିଚାଳନା ଦିଗରେ ବିଭିନ୍ନ ଆର୍ଥିକ ବଜାର ନିୟାମକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ, ଆଇ.ଓ.ଏସ୍.ସି.ଓ. ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଶ୍ୱ ନିବେଶକ ସପ୍ତାହ (ଡବ୍ଲଆଇଡବ୍ଲ) ନାମରେ ଏକ ସପ୍ତାହବ୍ୟାପୀ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଅଭିଯାନ ଆୟୋଜନ କରିଆସୁଛି। ଏହି ସପ୍ତାହରେ ସାରା ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ନିବେଶକ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରି ସେବି ଆଇଓସ୍କୋ ଡବ୍ଲୁଆଇଡବ୍ଲୁରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା।
ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ନିବେଶକ ୱେବସାଇଟ୍:
ନିବେଶକଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ୱେବସାଇଟ http://investor.sebi.gov.in ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରାଯାଏ। ଏହି ୱେବସାଇଟରେ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଶିକ୍ଷାଗତ/ ସଚେତନତା ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପଯୋଗୀ ଉପଲବ୍ଧ ରହିଛି ଏହାବ୍ୟତୀତ ନିବେଶକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ନିବେଶକ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ମଧ୍ୟ ୱେବସାଇଟରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥାଏ।
ମାସ୍ ମିଡିଆ କ୍ୟାମ୍ପେନ:
ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ସେବି ଏକ ଗଣମାଧ୍ଯମ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ମାଧ୍ୟମରେ ନିବେଶକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ବାର୍ତ୍ତା ଦିଆଯାଇଛି। 2012 ମସିହାରୁ ସେବି ମଲ୍ଟି ମାସ୍ ମିଡିଆ (ଟିଭି/ରେଡିଓ/ପ୍ରିଣ୍ଟ୍/ବଲ୍କ ଏସ୍.ଏମ୍.ଏସ୍.)ରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟଉପରେ ବିଭିନ୍ନ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଛି।
- ନିବେଶକଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା
- ସାମୂହିକ ନିବେଶ ଯୋଜନା – ଅବାସ୍ତବ ରିଟର୍ଣ୍ଣ।
- ସାମୂହିକ ନିବେଶ ଯୋଜନା – ଶୁଣନ୍ତୁ ନାହିଁ।
- ଅବରୋଧ ହୋଇଥିବା ରାଶି (ଏଏସ୍ ବିଏ) ଦ୍ୱାରା ସମର୍ଥିତ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ – ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପବ୍ଲିକ ଅଫରିଂ (ଆଇପିଓ)।
- ଦବା ଟ୍ରେଡିଂ
- ହଟ୍ ଟିପ୍ସ ପ୍ରତି ସତର୍କ ରୁହନ୍ତୁ
ଏହାବ୍ୟତୀତ ଉପରୋକ୍ତ ସୂଚୀଭୁକ୍ତ ସତର୍କ ବାର୍ତ୍ତା ଉପରେ ପୋଷ୍ଟର ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଛପାଯାଇ ଜିଲ୍ଲାପାଳ, ପଞ୍ଚାୟତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଆଦିଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା।
ନିବେଶକଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ:
ନିବେଶକଙ୍କ ଅଭିଯୋଗର ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସେବି ବିଭିନ୍ନ ନିୟାମକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛି। ନିବେଶକମାନେ ଦାଖଲ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କମ୍ପାନୀ କିମ୍ବା ମଧ୍ୟସ୍ଥିଙ୍କ ନିକଟରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ଏବଂ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ସେବି ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା (ସ୍କୋର) ନିବେଶକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଭିଯୋଗର ସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ରିୟଲ ଟାଇମ୍ ଜ୍ଞାନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି କାରଣ ନିବେଶକମାନେ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଏବଂ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ସ୍କୋର ରେ ଲଗ୍ ଇନ୍ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ ସମୟରେ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ନାମ ଏବଂ ପାସୱାର୍ଡ ସାହାଯ୍ୟରେ ଅଭିଯୋଗର ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ।
ସେବି ଟୋଲ୍ ଫ୍ରି ହେଲ୍ପଲାଇନ୍:
ସେବି 30 ଡିସେମ୍ବର 2011ରେ ଟୋଲ୍ ଫ୍ରି ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ ସେବା ନମ୍ବର 1800 22 7575/1800 266 7575 ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ଏହି ହେଲ୍ପଲାଇନ ସେବା ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳ 9:00 ସକାଳ ସନ୍ଧ୍ୟା 6:00 ପି.ଏମ୍. (ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଘୋଷିତ ସରକାରୀ ଛୁଟି ଦିନବ୍ୟତୀତ) ସମଗ୍ର ଭାରତର ନିବେଶକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ। ଏହି ହେଲ୍ପଲାଇନ ସେବା ଇଂରାଜୀ, ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ।
ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲିଙ୍କଗୁଡିକ:
ସେବି-ନିବେଶକ ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ ମେକାନିଜିମ୍
ସେବି-ଚେକ୍ ନିବେଶ ଯୋଜନା (CIS)
ସେବି-CIS ଅବାସ୍ତବ ରିଟର୍ନ
ଭବିଷ୍ୟତ ବିକ୍ରୟ, ଗୋଡାଉନ୍ ଏବଂ ୠଣ କାହାଣୀ
ବୀଜ ବୁଣିବସମୟରେ ଟିକର ବୋର୍ଡର ମହତ୍ତ୍ୱ 2
ବୀଜ ବୁଣିବସମୟରେ ଟିକର ବୋର୍ଡର ମହତ୍ତ୍ୱ 1
ଅନାବଶ୍ୟକ SMS ନିବେଶ ଟିପ୍ସ ଇଂରାଜୀ ବିଷୟରେ ସାବଧାନ
ଡବା ଟ୍ରେଡିଂ ଇଂରାଜୀ ବିରୋଧରେ ସତର୍କତା
